Opowieść o miłości i mroku Amosa Oza (ur. 1939) to historia kilku pokoleń jego rodziny na Litwie i Ukrainie oraz po przybyciu do Palestyny. Tłem opowieści jest dramatyczny okres w historii narodu żydowskiego: druga wojna światowa i Holokaust, mandat brytyjski nad Palestyną, narodziny Państwa Izrael i konflikt z Arabami. Przede wszystkim jednak jest to opowieść o latach dzieciństwa autora na przedmieściach Jerozolimy i wczesnej młodości w kibucu. Ojciec, pedantyczny racjonalista, i tajemnicza, wrażliwa matka stanowili nie najlepiej dobraną parę. Miłość rodziców ginęła w mroku rozczarowań i frustracji, nostalgii za Europą. Amos Oz po raz pierwszy odsłania ciągle niezabliźnioną ranę, jaką zadało mu samobójstwo matki. Jest to jedna z najważniejszych książek pisarza, klucz do zrozumienia całej jego twórczości.
Na s. red. tyt. oryg. w jęz. ang.: A tale of love and darkness.
Reviews:
Niezwykła powieść autobiograficzna. Po przeczytaniu jej rzeczywistość staje się bogatsza o wiele wzruszeń i intelektualnych doznań...
Słowa mają szczególną moc dookreślania rzeczywistości. Pozwalają wyrazić wszystko to, co kłębi się w głowie i skrywa w sercu. Słowa dają możliwość pocieszania, a jednocześnie – zabijania. Gdy jednak zabraknie słów, rozmowy i codziennego przepływu myśli pomiędzy ludźmi, zaczynają powstawać tłumione żale i niewypowiedziane pretensje, od których już prosta droga do konfliktów i rozerwania więzi. Jeśli człowiek przestanie rozmawiać z najbliższymi,
(...)nie dość, że wpadnie w pułapkę własnych myśli, to doprowadzi w końcu do tego, że najbliżsi staną się obcymi. A z obcym człowiekiem nie da się już żyć. Wówczas tę nieznośną „znajomość” trzeba w jakiś sposób skończyć… Autobiograficzna książka Amosa Oza pt. „Opowieść o miłości i mroku”, oprócz dwóch tematów zawartych w tytule, traktuje w dużej mierze również o braku szczerego porozumienia wśród najbliższych. Kolejne problemy pojawiające się w rodzinie tego izraelskiego pisarza są z uporem odsuwane w najdalsze zakątki pamięci i podświadomości. Pojawia się coraz więcej tematów stanowiących tabu. Nie rozmawia się o uczuciach, o codziennych troskach i radościach. Dyskusje pomiędzy małżonkami, a także pomiędzy rodzicami a kilkuletnim Amosem, dotyczą głównie literatury, książek, pisarzy, polityki i sytuacji gospodarczej na świecie. Brak porozumienia, niemożność otwarcia serca i umysłu przed najbliższymi doprowadza do samobójczej śmierci matki dwunastoletniego Amosa. Niepojęta tragedia całej rodziny staje się kolejnym tabu. O matce się nie rozmawia. O jej śmierci – tym bardziej. Skrywana przez lata tęsknota i chęć zrozumienia dramatu przelewa się po latach na karty książki – to pierwsza konfrontacja Oza z mrocznymi wspomnieniami, a zarazem klucz do zrozumienia całej jego twórczości.
Książka Amosa Oza to wspaniała opowieść o dzieciństwie izraelskiego pisarza, życiu w kibucu Chulda, historia rodziny Klausnerów i Mussmanów. Jednak tematem przewodnim w tej obszernej biograficznej powieści jest matka, która popełniła samobójstwo w wieku 38 lat, Amos miał wtedy 12 lat. Zdecydował się po raz pierwszy o tym napisać, nigdy i z nikim o tym nie rozmawiał. Próbuje dociec przyczyn jej desperackiego kroku, zaczynając swą książkę od opisu mrocznego mieszkania na przedmieściach Jerozolimy,
(...)ciasnego i ciemnego. Kończy zaś zapisem ostatnich dni i godzin życia matki. Nie dbając o chronologię Amos Oz tworzy w swej opowieści obraz chłopca zdecydowanie różniącego się od swych kolegów – wrażliwego, oczytanego, żyjącego w swoim świecie. Wystarczają mu książki i samotne zabawy, w których uruchamia wyobraźnię. Nie może być inaczej, jeśli dla jego rodziny książki są czymś najcenniejszym, ważniejszym nawet niż jedzenie. Powieść zawiera wiele pięknych refleksji na temat książek, czytelników, pisarstwa czy natchnienia. Oz czasem włącza fragmenty utworów innych pisarzy lub odwołuje się do własnych. Z „Prostej historii” S. J. Agnona warto zacytować zdanie: „Kiedy świat pogrąża się człowiekowi w mroku, wtedy ten czyta książkę i widzi inny świat”. Ten „inny świat” można znaleźć w barwnych historiach o dziadku Aleksandrze i babci Szlomit Klausnerach, o dziadkach Mussmanach – Icie i Naftalim Hercu pochodzących z Ukrainy i Litwy. Na szczęście obie rodziny zdążyły wyjechać z Europy i uniknęły tragedii Holocaustu. Tylko brat ojca pisarza został z rodziną w Wilnie i wszyscy zginęli w getcie. Tragedia narodu żydowskiego brzmi w tle opowieści Oza, wracają ci, którzy ocaleli, rodzi się państwo izraelskie, wciąż wybuchają konflikty z Arabami. Można z tej książki poznać choć trochę zawiłe losy Żydów, którzy pragnęli stworzyć swe państwo, żyć w nim w pokoju. Część chciała żyć w kibucach, by tam stworzyć wspólnotę, uwierzyć, że nikt już ich nie wypędzi, że są u siebie. Oz opowiada o tym wszystkim pięknym, poetyckim językiem, z metaforami i porównaniami, z niezwykłymi opisami, z mnóstwem szczegółów takich choćby jak ptaszek Eliza śpiewający Beethovenowski trel. To właściwie nie jest zwykła autobiografia, to powieść, którą czyta się jak księgę mądrości o życiu, tym co jest w nim ważne, o wartościach, o „miłości i mroku”.
To jedna z ważniejszych i bliskich mi książek, przeczytanych przeze mnie na przestrzeni ostatnich lat. A o takich ważnych dla mnie książkach bardzo trudno jest mi pisać. To rodzaj takiej opowieści, której nie chce się kończyć czytać i chciałoby się też, żeby i ona nigdy się nie kończyła. Chciałoby się nieustannie sprawdzać, co było dalej. Nie czuć w niej fałszu, pozy, udawania. Prowadząc czytelnika przez zawiłości ludzkiego życia,
(...)autor wzrusza, rozśmiesza i zmusza do refleksji, do zastanowienia nad ludzką kondycją i kondycją świata. Wspaniały jest język pisarza, który od pierwszych słów porywa do tych wszystkich opisywanych miejsc i opowiadanych historii. Kto już zna prozę Oza, a jeszcze nie miał przyjemności poznania „Opowieści…” – zachęcam do sięgnięcia. Wszystkich zaś, którzy jeszcze nie mieli z nią styczności zachęcam tym bardziej. Trzeba jedynie wyposażyć się w uważność i cierpliwość.
Autobiograficzna powieść, jednego z moich ulubionych autorów. Trochę obszerna, ale autor nie zawęża się tylko do swojego życia. Przedstawia historię swojej rodziny, bliższych i dalszych krewnych. Przy tej okazji kreśli tło polityczne i kulturowe środowisk, w jakich żyli jego krewni. Zwraca uwagę, że w zasadzie pojęcie Europejczyków, którego w latach dwudziestych ubiegłego wieku nikt nie używał. W czasach, kiedy powszechnie królować zaczął panslawizm,
(...)pangermanizm to jedynymi Europejczykami byli wykształceni Żydzi, do których należeli m.in. przedstawiciele jego rodziny. W opowieści o jego rodzinie, żyjącej w granicach II RP, wspomina o antysemityzmie. Niestety, mimo że polityka historyczna ostatnich lat starała się zakłamywać, czy wręcz zaklinać dawną rzeczywistość, to tego rodzaju literatura wspomnieniowa temu zaprzecza. Amos Oz w dzieciństwie jest świadkiem rodzącego się państwa Izrael, postawy mocarstw, a przede wszystkim negatywnie ocena postawę Wielkiej Brytanii, która sprzyjała rządom państw arabskich. Dramatycznie przedstawia wydarzenia związane z enklawą na Górze Scopus. Mimo wzajemnej niechęci ludności żydowskiej i arabskiej Amos Oz był wielkim orędownikiem pojednania. Dużą traumą dla autora, która wywarła wpływ na jego twórczość była także śmierć jego matki, która popełniła samobójstwo w wieku 38 lat, po kilkuletniej letnim zmaganiu się z depresją. Książka ogólnie jest bardzo osobista, niektórzy mawiają, że jest kluczem do twórczości Oza. Ja przeczytałem z dużą ciekawością. Polecam wszystkim, którzy czytają Amosa Oza, ale także tym, którzy śledzą na bieżąco wydarzenia na Bliskim Wschodzie, a czytając literaturę przedstawicieli zwaśnionych narodów, dochodzimy do wniosków, że ocena nie jest jednoznaczna. Podobna do waśni innych narodów, które przeszły przez krwawą historię wzajemnego sąsiedztwa, a przykładów w Europie mamy co niemiarę. Jeszcze raz polecam
The item has been added to the basket.
If you don't know what the basket is for, click here for details.
Do not show it again
SOWA OPAC :: wersja 6.7.3 (2025-06-13)
Oprogramowanie dostarczone przez SOKRATES-software.
Wszelkie uwagi dotyczące oprogramowania prosimy zgłaszać w bibliotece.
Nie dbając o chronologię Amos Oz tworzy w swej opowieści obraz chłopca zdecydowanie różniącego się od swych kolegów – wrażliwego, oczytanego, żyjącego w swoim świecie. Wystarczają mu książki i samotne zabawy, w których uruchamia wyobraźnię. Nie może być inaczej, jeśli dla jego rodziny książki są czymś najcenniejszym, ważniejszym nawet niż jedzenie. Powieść zawiera wiele pięknych refleksji na temat książek, czytelników, pisarstwa czy natchnienia.
Oz czasem włącza fragmenty utworów innych pisarzy lub odwołuje się do własnych. Z „Prostej historii” S. J. Agnona warto zacytować zdanie: „Kiedy świat pogrąża się człowiekowi w mroku, wtedy ten czyta książkę i widzi inny świat”. Ten „inny świat” można znaleźć w barwnych historiach o dziadku Aleksandrze i babci Szlomit Klausnerach, o dziadkach Mussmanach – Icie i Naftalim Hercu pochodzących z Ukrainy i Litwy. Na szczęście obie rodziny zdążyły wyjechać z Europy i uniknęły tragedii Holocaustu. Tylko brat ojca pisarza został z rodziną w Wilnie i wszyscy zginęli w getcie. Tragedia narodu żydowskiego brzmi w tle opowieści Oza, wracają ci, którzy ocaleli, rodzi się państwo izraelskie, wciąż wybuchają konflikty z Arabami.
Można z tej książki poznać choć trochę zawiłe losy Żydów, którzy pragnęli stworzyć swe państwo, żyć w nim w pokoju. Część chciała żyć w kibucach, by tam stworzyć wspólnotę, uwierzyć, że nikt już ich nie wypędzi, że są u siebie. Oz opowiada o tym wszystkim pięknym, poetyckim językiem, z metaforami i porównaniami, z niezwykłymi opisami, z mnóstwem szczegółów takich choćby jak ptaszek Eliza śpiewający Beethovenowski trel.
To właściwie nie jest zwykła autobiografia, to powieść, którą czyta się jak księgę mądrości o życiu, tym co jest w nim ważne, o wartościach, o „miłości i mroku”.
To rodzaj takiej opowieści, której nie chce się kończyć czytać i chciałoby się też, żeby i ona nigdy się nie kończyła. Chciałoby się nieustannie sprawdzać, co było dalej.
Nie czuć w niej fałszu, pozy, udawania. Prowadząc czytelnika przez zawiłości ludzkiego życia, (...) autor wzrusza, rozśmiesza i zmusza do refleksji, do zastanowienia nad ludzką kondycją i kondycją świata.
Wspaniały jest język pisarza, który od pierwszych słów porywa do tych wszystkich opisywanych miejsc i opowiadanych historii.
Kto już zna prozę Oza, a jeszcze nie miał przyjemności poznania „Opowieści…” – zachęcam do sięgnięcia. Wszystkich zaś, którzy jeszcze nie mieli z nią styczności zachęcam tym bardziej. Trzeba jedynie wyposażyć się w uważność i cierpliwość.
Amos Oz w dzieciństwie jest świadkiem rodzącego się państwa Izrael, postawy mocarstw, a przede wszystkim negatywnie ocena postawę Wielkiej Brytanii, która sprzyjała rządom państw arabskich. Dramatycznie przedstawia wydarzenia związane z enklawą na Górze Scopus. Mimo wzajemnej niechęci ludności żydowskiej i arabskiej Amos Oz był wielkim orędownikiem pojednania.
Dużą traumą dla autora, która wywarła wpływ na jego twórczość była także śmierć jego matki, która popełniła samobójstwo w wieku 38 lat, po kilkuletniej letnim zmaganiu się z depresją.
Książka ogólnie jest bardzo osobista, niektórzy mawiają, że jest kluczem do twórczości Oza. Ja przeczytałem z dużą ciekawością. Polecam wszystkim, którzy czytają Amosa Oza, ale także tym, którzy śledzą na bieżąco wydarzenia na Bliskim Wschodzie, a czytając literaturę przedstawicieli zwaśnionych narodów, dochodzimy do wniosków, że ocena nie jest jednoznaczna. Podobna do waśni innych narodów, które przeszły przez krwawą historię wzajemnego sąsiedztwa, a przykładów w Europie mamy co niemiarę.
Jeszcze raz polecam